Switch’ler arasmda VLAN yapılandırma bilgisinin değiş-tokuş edilmesi için Cisco‘nun kendi özel protokolü olan VTP’yi (Vlan Trunking Protocol – Vlan Trunk oluşturma Protokolü) kullanır. VTP çalışan switchlerin, birbirleri arasında kullandığı bir mesajlaşma protokol’ dür. Bu mesajlaşmalarda, VLAN yapılandırma bilgileri alışverişi yapılmaktadır. VTP mesajlaşmasının amacı, sonuçta tüm ağın VLAN yapılandırılmasını kararlı hale getirebilmektir. Mesela, siz VLAN 3 u kullanmak ve bu VLAN’a “tayfundeger” adını vermek istiyorsunuz. Bunun için tekbir switch üzerinde VLAN 3 açmanız ve adını “tayfundeger” olarak atamanız yeterli olacaktır:))Çünkü bu bilgi, VTP sayesinde diğer tüm switch’lere iletilecek ve sonuçta VTP kararlılık seviyesinde iken tüm ağ VLAN 3 u “tayfundeger” adıyla tanıyor olacaktır. VTP sayesinde, yeni VLAN açılması/eklenmesi, çıkarılması, adlarının değiştirilmesi gibi VLAN yönetimsel işlemleri rahatlıkla yapılabilmektedir. Yönetimin merkezden yapılandırılması, yanlış yapılandırmaları ve bunlardan kaynaklanan kararsız sistem işletimi gibi problemleri ortadan kaldırabilmektedir.
VTP, VLAN yapılandırmasını çok kolay bir hale getirmektedir. Ancak daha henüz VLAN ‘ın yapılandırılır görmediğiniz için, VTP‘nin olanaklarını yeteri kadar takdir edemiyorsunuz, sebeple, şu örneği gözden geçirelim: 10 adet switch’in bağlanması ile oluşmuş ağda, tüm switch üzerinde VLAN 3’un yer almasını istiyorsak, switchìerin hepsinde tek tek aynı komu rın girişini yapılarak VLAN 3 açılır. Ama eğer VTP kullanırsak, sadece bir tek switch’te VLAN 3 açmamız yeterli olacaktır. Diğer dokuz switch, VTP protokolü sayesinde dinamik olarak bilgiyi öğrenecektir.
VTP süreci, VTP sunucusu (VTP server) adı verilen switch üzerinde yeni bir VLAN açma; başlar. Değişimlerin tamamı, broadcast mesajlar olarak tüm switch’lere dağıtılır. VTP istemci (VTP clients) ve sunucuların hepsi bu VTP broadcast mesajlarını alır ve kendi yapılandırın nı bu mesajların içeriğine göre günceller. VTP sayesinde, büyük ölçekli bilgisayar ağlarında,yapılandırma problemi ortadan kaldırılmış ve merkezi bir güncelleme sistemi kurulmuş olur.
VTP Nasıl Çalışır:
VTP, her 5 dakikada bir ya da VLAN yapılandırmasında meydana gelen herhangi bir değişiklikte, ilgili tüm duyuruları (advertisements) VTP alanı içerisindeki switch’lerin tamamına taşır. Bir VTP duyurusunda, configuration revision number (yapılandırma değişim kontrol numarası), VLAN’ların adları, VLAN’ların numaraları ve hangi switch’lerin hangi port’larının hangi VLAN’a atanmış olduklarını gösteren bilgiler yer almaktadır. Bir veya birden fazla VTP sunucusu üzerinde gerçekleştirilen yapılandırma, duyurular aracılığı ile tüm switch’lere yayılır (propagate). Bu dağıtım sonucunda, switch’lerin tümü, bütün VLAN‘ların adlarını ve numaralarını bilmektedir.
VTP duyurularının (advertisements) en önemli içeriği configuration revision number‘dır (yapılandırma değişim kontrol numarası). Ne zaman VTP sunucusu yapılandırmayı değiştirirse, o zaman yapılandırma değişim kontrol numarası 1 arttırılır. Ardından, VTP sunucusu, yeni yapılandırmayı, yeni yapılandırma değişim numarasıyla beraber diğer switch’lere duyuru mesajı ile gönderir. VTP duyurusunu alan bir switch, yapılandırma değişim kontrol numarasına bakar. Gelen duyuruda yer alan numara, kendi yapılandırma değişim kontrol numarasından daha büyük ise, o zaman switch VLAN yapılandırmasını günceller. Aşağıda VTP‘nin switch’li bir ağ üzerinde nasıl çalıştığı gösterilmektedir.
VTP alanında yer alan cihazlar aşağıdaki üç moddan birinde çalışır:
■ Sunucu modu (Server mode)
■ İstemci modu (Client mode)
■ Transparan mod (Transparent mode)
VTP bilgilerinin değiş-tokuşu için bazı switch’lerin sunucu, bazılarının da istemci olarak görev yapması gerekir. VTP sunucusu, yeni VLAN açma/ekleyebilme, düzenleme ya da silme yetkisine sahiptir. VTP sunucusu, tüm VTP alanı ile ilgili diğer yapılandırma parametrelerini de değiştirebilir. VTP sunucusu bu bilgiyi, aynı VTP alanı içerisindeki diğer istemci ve sunuculara duyurur. VTP sunucuları, VLAN yapılandırma bilgilerini Catalyst NVRAM belleğinde İstemciler ise VLAN yapılandırmasını saklamazlar. Bir VTP istemci, yeni bir VLAN a değiştirimez ya da silemez. İstemciler, yapılandırmayı NVRAM‘e kaydedemezler.
Peki neden bir switch VTP istemci olsun ki:) Eğer tek bir mühendis ağı tasarlıyor ve kuruyorsa o kişi için VLAN yönetimini tek bir switch üzerinden yapılandırıp (VTP sunucu), diğerlerinin (istemciler) de bu sunucudan bilgiyi almalarını sağlamak, rahat yönetim imkanına sahip olmak demektir.
İlginç olan bir başka konu ise, Cisco switch‘lerinde VTP kullanmak istemediğinizde VLAN‘larla ilgili bilgi alışverişi için VTP‘nin etkin olmasını istemiyorsanız) VTP yi “disi yani kapatma şansınızın olmamasıdır. Bunun yerine, switch’i VTP Transparent moda at durumundasınız. Transparent moda alınmış switch’ler arasında VTP kullanılmaz. VTP Transparent modda olan switchlerle aynı ağda bulunan VTP sunucular ve istemciler, işlevlerine mal olarak devam ederler.
VTP Transparent modda olan switch‘ler ise VTP duyurularını hiç önemsemezler. Bir” deyişle, Transparent moddaki bir switch, aldığı VTP duyurularını hiç işlem yapmadan ol ğu gibi diğer switch’lere iletir.
VTP Transparent modda yapılandırılmış bir Switch, yeni bir VLAN açabilir, silebilir ya düzenleyip değiştirebilir ancak yaptığı tüm bu hareketler sadece o switch üzerinde etki” Yapılan VLAN değişimlerinin hiçbiri diğer Switch‘leri etkilemediği gibi, onlara iletilm de. Transparent mod, tipik olarak sadece yönetimsel değişimlerin dağıtılmasının istendiği yerel değişimlerin yansıtılmamasının hedeflendiği durumlarda kullanılır.
Bir başka makalede görüşmek üzere..
Yazıyı oluşturmama yardım eden herkese çok teşekkür ediyorum..
